Het gebruik van video in de behandeling

30-10-2017

We leven in een digitale samenleving en als het aan het nieuwe kabinet ligt wordt Nederland de digitale koploper in Europa. 92% van de Nederlanders gebruikt internet en de 8% die dat niet doet bestaat vooral uit 75-plussers. En wist u dat YouTube inmiddels de grootste zoekmachine is na Google? In Nederland maken dit jaar meer dan 7,5 miljoen mensen gebruik van YouTube, waarvan 1,7 miljoen dagelijks. Dat is een groei van 31% ten opzichte van 2016. Wereldwijd worden er 5 miljard video’s bekeken per dag! En dan heb ik het niet alleen over tieners die uren naar hun favoriete vlogger of artiest kijken. We bekijken massaal instructievideo’s, documentaires of nieuwsitems.

Experts en ervaringsdeskundigen

Ook de zorg ontkomt niet aan deze nieuwe vorm van communicatie. Misschien kent u haar al: psycholoog Najla. Najla heeft een vlog op YouTube waarin ze uitleg geeft over allerlei onderwerpen die met psychologie te maken hebben. Vloggende patiënten zijn er ook, vooral in Amerika. Sommigen hebben miljoenen volgers en tientallen miljoenen views. En ook in Nederland zijn ervaringsverhalen te vinden op het internet, bijvoorbeeld dat van Noor, die openlijk vertelt over haar depressie. Wat hier goed aan is, is dat op een heel laagdrempelige manier ervaringen van mensen worden gedeeld en zo hopelijk het taboe, wat helaas nog steeds heerst op psychische stoornissen, verkleint. Noor is op deze manier een steun voor vele anderen die met dezelfde problemen kampen.

Mocht u als zorgverlener denken dat uw cliënten deze filmpjes niet zien: 79% van de mensen zoekt op internet naar medische informatie als ze lichamelijke of psychische klachten hebben en zoals gezegd is YouTube de grootste zoekmachine na Google. Voor mensen voor wie “online symptom checking” een obsessie is geworden is zelfs een nieuwe term in het leven geroepen: cyberchondria. Een nadeel van internet is echter dat bronnen niet altijd even betrouwbaar zijn. Het is daarom goed dat er websites zijn als www.thuisarts.nl waar cliënten, ook in de vorm van video, betrouwbare informatie kunnen vinden.

Technieken

Mensen met psychische problemen staan vaak onder grote spanning. Dit maakt het voor hen moeilijker om informatie op te nemen of om gedrag te veranderen. Cliënten vergeten vaak informatie die hen in de behandelkamer is verteld. Video biedt de mogelijkheid te pauzeren en te herhalen zo vaak je wilt. Mensen kunnen hun eigen tempo bepalen, waar en wanneer ze dat willen. Er is helaas weinig onderzoek gedaan naar het gebruik van video in de geestelijke gezondheidszorg. Wel is het gebruik van video onderzocht bij de educatie van “gezonde” mensen. Brame (2015) geeft verschillende aanwijzingen waar een educatievideo aan moet voldoen. Zo moeten video’s kort zijn, liefst niet langer dan 6 minuten. Verder is het goed om gebruik te maken van een ‘conversatie stijl’ en begeleidende vragen te stellen.

Sal Khan is een Amerikaans internet onderwijzer die een TED-talk heeft gegeven over het gebruik van video’s om mensen te onderwijzen. In zijn presentatie spreekt hij over een concept dat hij het ‘flipped classroom model’ noemt. De gedachte hierachter is simpel: wanneer binnen een les de theorie van een onderwerp middels video kan worden gebracht, is in het klaslokaal meer ruimte voor interactie, waardoor dieper op de stof kan worden ingegaan. Dit principe kunnen we natuurlijk ook doortrekken naar een behandelaar/cliënt setting, waar video gebruikt kan worden om een cliënt de theorie van een stoornis of oefening bij te brengen en het face-to-face contact wordt gebruikt voor verdieping en oefening waarvoor interactie nodig is.

Bij het ontwikkelen van e-mental health maakt Embloom gebruik van het framework ‘persuasive technology’ van B.J. Fogg, een onderzoeker van Stanford University. Video speelt hierin een belangrijke rol. Mensen leren nu eenmaal het beste door te observeren. Wij spelen op dit gegeven in door video’s te ontwikkelen waarin een expert of cliënt de hoofdrol speelt. Het afgelopen jaar zijn onze video’s duizenden keren bekeken. Cliënten kunnen deze video’s beoordelen door aan te geven of ze deze nuttig vinden of niet. Van de 1.150 beoordelingen was 92% positief. De principes die wij hanteren bij het ontwikkelen van videomateriaal lijken dus hun vruchten af te werpen.

Zelf een video opnemen?

Wilt u zelf een keer een psycho-educatievideo of ander bedrijfsfilmpje opnemen? Tijdens het VGCt najaarscongres op 8 en 9 november en tijdens de E-Health Convention op 14 november richten wij bij onze stand een “opnamestudio” in waar u uw mening kunt geven over een aantal prikkelende stellingen. Hier maken wij een compilatievideo van en onder de deelnemers verloten wij een eigen bedrijfsvideo ter waarde van € 2.000,-.

Wilt u meer weten over het gebruik van video in de behandeling, kom dan op 14 november naar mijn presentatie tijdens de E-Health Convention in Amsterdam. Tijdens deze presentatie gaan we op een “visueel aantrekkelijke manier” wat dieper op de materie in.

Marco Essed
Algemeen directeur Embloom

Marco Essed

Marco Essed is algemeen directeur en oprichter van Embloom. Voordat hij met Embloom begon was hij werkzaam binnen de directie van Lionarons GGZ in Heerlen. Hier maakte hij kennis met de mogelijkheden van ICT in de zorg. In eerste instantie wilde Marco met Embloom het verwijsproces van patiënten verbeteren, maar al snel bleek er interesse voor meer mogelijkheden van het systeem. Inmiddels is het Embloom Platform één van de meest gebruikte systemen voor diagnostiek en behandeling in Nederland. Embloom is daarnaast actief in België, Duitsland en Engeland.